ÇevreBilgileri

İklimlerin değişmeye yüz tutması, yeşil bitki örtüsünün azalması, kasırgalar, seller, bazı tropik ormanların kendiliğinden yanması gibi doğal afetlerin oluşma sayılarının artması da bunun göstergeleridir. Bu olayların nedenlerini araştırırsak, fosil yakıtların aşırı tüketimi, poliüretan üretimde, soğutma tekniğinde kullanılan akışkanların üretiminde ve bazı spreylerde taşıyıcı gaz olarak kullanılan kloroflorokarbon gazlarının ve tarımda, endüstride ortaya çıkan metan gazının atmosfere bırakılması gibi çevreyi kirletici unsurlardan kaynaklandığını görürüz.

 

Bunlar gösteriyor ki, insanoğlunun bir an evvel yaşam tarzını değiştirmesi ve şimdiye kadar edindiği bazı alışkanlıklardan vazgeçmesi gerekmektedir. Aksi halde ekolojik dengenin daha da bozulması kaçınılmazdır. Bu durumun değişmesi hiç şüphe yoktur ki, hiç vakit kaybetmeden temiz, garantili ve tükenmeyen enerji kaynaklarına ve teknolojilerine yönelmek ile gerçekleşebilir.

 

Temiz Enerji Kaynakları:

Birincil enerji kaynaklarından üretilen ve kullanıma arz edilen enerji türüne kadar geçen safhalarda, enerji üreten teknoloji eğer çevrede kalıcı ve düzeltilmesi kendiliğinden mümkün olmayan çevreyi ekolojik ve ekonomik yönden olumsuz etkiliyorsa, bu enerji teknolojisi temiz enerji teknolojisi değildir. Bunun dışında her enerji teknolojisi temiz enerji teknolojisidir.

 

Fosil yakıtların enerji üretiminde ve diğer amaçlarla tüketimi bugünkü hızıyla devam edecek olursa, dünyanın ekolojik dengesinin bozulacağı aşikardır. Frankfurt Üniversitesi Meteoroloji Enstitüsü'nün sera etkisi üzerine yapmış olduğu bir araştırmaya göre 2040 senesine kadar Pasifik'te 10 C, Bering Boğazı'nda 8 C, Japonya'da 6 C, Sibirya ve Antartiks'te 4 C, Batı Afrika'da -2 C gibi sıcaklık değişiklikleri olacağı tahmin edilmektedir. Ekolojik dengenin bozulmaması için 100 yılda dünya sıcaklığının en çok l C artması gerekmektedir. Öyleyse biran evvel fosil yakıt tüketim hızını düşürmemiz ve temiz enerji teknolojilerine yönelmemizin zorunlu olduğu bir gerçektir.

 

Doğru dengenin kurulması

• Enerji verimliliği üzerine yoğun bir şekilde odaklanılması ve verimliliğin yoksunluk anlamına gelmediğinin anlaşılması. Tasarruf tek başına, daha azıyla daha azını yapmayı ifade ederken, verimlilik daha azıyla daha fazlasını yapmayı içerir. “Negawatt”—verimlilik çabaları sonucunda tasarruf edilen enerji—Kw/saat başına 1 ila 5 sent arasında maliyettedir ve bu da enerji üretimi maliyetinin küçük bir bölümüdür. Fransa Dijon'da bulunan Elithis ofis kulesi verimlilik çabalarının iyi bir örneğidir. Kule, geleneksel inşaatlarla aynı maliyetle inşa edilmesine karşın, yeni teknolojiler kullanarak ortalama bir ofis alanında metre kare başına tüketilen enerjinin 1/20’si kadar enerji tüketmektedir.

 

• İklim değişikliği ve enerji güvenliği sorunlarına çözüm bulmayı başaramazsak, ekonomik büyümeyi sınırlandıracağımız konusunda bir fikir birliği. Bu bugüne kadar hüküm süren yaygın inanışın – iklim değişikliği ve enerji güvenliği sorunlarını ele alarak ekonomik büyümeyi yavaşlatacağımız düşüncesinin kökten değişmesidir.

 

• Temiz bir enerji dünyasına geçiş yapmanın 21. yüzyıldaki en büyük ekonomik fırsat olduğunun kabul edilmesi. Temiz teknoloji için sadece Çin pazarının tek başına yıllık 1 trilyon Amerikan Doları’na ulaşması beklenmektedir.

• Floresan lambalara ve hibrid arabalara geçiş yapmak, bireysel karbon ayak izlerini takip etmek gibi davranışlar göstermeye teşvik edilerek bireylerin temiz enerjiye geçişte önemli aktörler olarak görevlendirilmesi. Hurda indirimi, enerji tasarruflu konut kredileri ve enerji tasarrufu amaçlı modernizasyon çalışmalarını finanse etmek için faizsiz krediler gibi teşvikler, tüketicilere tetikleyici bir rol kazandırmaktadır.

 

• Temiz olmanın maliyetleri düşürebileceğine, müşteri sadakatini ve kârlılığı arttırabileceğine dair kurumsal farkındalığı arttırma.

 

Enerjide Dönüşüm:

Gelişmiş dünyadaki dönüşüm de neredeyse gelişmekte olan ülkelerde olduğu kadar zorlayıcıdır. 1970’lerde yaşanan petrol şoklarından ağır darbe alan Danimarka, ekonomisinin 1980 ile 2008 yılları arasında yüzde 70 büyümesini sağlayan verimlilik ve yenilenebilir enerji odaklı bir rota izlemiş ve bunların yanı sıra yüksek maaşlı işler yaratıp rüzgar, izolasyon ve verimlilik teknolojilerinde dünya lideri haline gelmiştir. Bir yandan ekonomisi yüzde 45 oranında büyürken, diğer yandan da enerji kullanımı yüzde 30 düştüğü için, 1990’lı yıllardan beri yaşadığı dönüşüm daha da dikkat çekicidir.

 

Danimarka 2011 yılı sonuna kadar, yenilenebilir enerji kullanımı oranını genel enerji portföyünün yüzde 20’sine çıkarmayı hedeflemektedir ve bu da bugünkü oranda yüzde 15’lik bir artış demektir. 2025 yılında, Danimarka 50 yıldır enerji kullanımını hiç arttırmamış olacaktır. Almanya ve İspanya da öncelikle iş yaratma arayışının tetiklediği rüzgar ve güneş enerjisi teşvikleri ile benzer atılımlarda bulunmuştur. 2000 yılında yüzde 6,3 olan elektrik için yenilenebilir enerji bağımlılığı 2008 yılında yaklaşık yüzde 15’e çıkan Almanya bu oranı 2020 yılında yüzde 27’ye yükseltmeyi planlamaktadır ve 10 yıldan daha kısa bir süre içinde, 250,000 yeni yeşil iş yaratmıştır. Önümüzdeki on yıl içinde, yeşil işler Almanya için otomotiv endüstrisinden daha önemli bir istihdam kaynağı haline gelecektir. Bu liste uzayıp gitmektedir.

 

Temiz Enerji: Geleceğe Uzanan Yol:

Temiz enerji, üretimi topluma, kültüre, saglıga ve çevreye çok az olumsuz etki yapan enerjidir. Temiz enerjiye yenilenebilir ya da sürdürülebilir enerji de denir, çünkü asagıda görülen tükenmez kaynaklardan üretilir.

 

Temiz enerji kullanarak, fosil yakıtlar ve diger kirletici, yenilenemez enerji türlerini kullandıgımızda hem insan saglıgına hem de çevreye verilen zararı azaltabiliriz. Temiz enerji köylere, büyük sehirlere ve fabrikalara herhangi bir zarara yol açmadan enerji saglayabilir. Her temiz elektrik üretim yönteminin avantajları ve dezavantajları vardır. Ve her biri o yerdeki rüzgar, günes ısıgı ya da su miktarı gibi yerel imkanlara bagımlıdır. Elektrik, temiz elektrik olsa bile, çogu insanın bedelini ödemekte zorlanacagı ölçüde pahalı olabilir. Ancak daha çok sayıda insan temiz enerji kullandıkça ve temiz enerji üretme yöntemleri ıslah edildikçe, temiz enerji üretmek kolaylasacak, kullanımı da ucuzlayacaktır.

 

Ülkemizde değerlendirilebilecek çok ciddi yenilenebilir enerji kaynakları potansiyeli bulunmaktadır. Özellikle güneş enerjisi bunlardan birisidir ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde önemli bir potansiyele sahiptir. Buna karşın Hasankeyf antik kentini sular altında bırakacak Ilısu HES gibi tartışmalı projelerin hayata geçirilmeye çalışılıyor olması konunun önemini yerel ölçekte de artırmaktadır.

 

Yenilenebilir enerji kaynakları enerji üretiminde alternatifsiz olmadığımızın en önemli kanıtıdır. Riskli enerji üretim projeleriyle, Hasankeyf, Allianoi gibi antik kentlerin, Munzur Vadisi, Fırtına Deresi gibi doğal alanların geri dönülemez biçimde tahrip edilebilmesi söz konusudur. Binlerce yıllık tarihi ve kültürel mirasın ve bozulan ekolojik dengenin alternatifinin olmadığı gerçeği, bu değerlerin yenilenebilir enerji kaynakları ile kurtarılabileceğini ortaya çıkarmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile nükleer santraller, Ilısu HES gibi problemli enerji üretim yöntemleri yerine, temiz, sürekli ve doğayla barışık enerji üretiminin mümkün olduğu, bu sempozyum sonucunda bir daha ortaya çıkacaktır.

 

Temiz Enerji Günleri 2013

İstanbul Sanayi Odası’nın destekleriyle ve İTÜ Enerji Enstitüsü işbirliği ile İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Kulübü tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenecek olan “Temiz Enerji Günleri” etkinliği 6-7 Mart tarihlerinde İTÜ Ayazağa yerleşkesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek.